Kind wordt 18 jaar

Uit SchuldhulpHulp
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Als een kind 18 jaar wordt verandert er financieel het nodige voor zowel het kind als de ouder(s). In het algemeen geldt dat ouders nog wel een financiële onderhoudsplicht houden tot het kind 21 jaar is. Echter op een aantal vlakken dienen afspraken gemaakt te worden zoals hoe om te gaan met inkomsten en ontvangen toeslagen. Hieronder sommen we de wijzigingen en consequenties op:

Financiële consequenties voor het kind

Verzekeringen

Zorgverzekering

Vanaf je 18e ben je verplicht zelf een zorgverzekering te hebben. Tot die datum sta je ingeschreven op de polis van de ouders echter op de dag dat je 18 jaar bent vervalt dit en dien je zelf je zorgverzekering af te sluiten. Als 18 jarige ben je volledig vrij om de zorgverzekering zelf af te sluiten of mee te liften als betalende deelnemer via de polis van de ouders. Verder gelden de gebruikelijke regels zoals een eigen Eigen Risico, eigen declaraties etc.

Overige verzekeringen

Voor overige verzekeringen geldt dat als je nog studeert (en of je dan thuiswoont of niet maakt niet uit) dat je voor een aantal verzekeringen nog onder de verzekering van je ouders blijft vallen. Werk je of heb je een uitkering dan kan de situatie anders zijn en moet je mogelijk jezelf verzekeren. Omdat er geen algemene regels zijn hoe dit is geregeld is het het beste om de polisvoorwaarden van de verzekeringen van je ouders te checken. Op deze pagina staat per verzekeringsvorm uitgelegd waar je per verzekering rekening mee moet houden en of je die nodig hebt..

Toeslagen

Zorgtoeslag

Vanaf de dag dat je 18 bent gelden de regels voor zorgtoeslag voor het kind. Als je aan de voorwaarden voldoet kun je hiervoor in aanmerking komen.

Huurtoeslag

Als je zelfstandig woont heb je recht op huurtoeslag. Wel geldt een andere maximale huurtoeslaggrens tot de dag dat je 23 jaar wordt. Deze bedraagt €442,46 (prijspijl 2021). Dat betekent dat de huurtoeslag maximaal compenseert tot dit bedrag. Meer uitleg over huurtoeslag kun je op deze pagina vinden.


Inkomen

Als je 18 jaar bent heb je recht op een eigen inkomen. Je ouders ontvangen geen bijdrage meer voor je zoals Kinderbijslag dus je zult zelf aan de slag moeten. Wel blijft voor je ouders de onderhoudsplicht gelden echter zou je hier gebruik van willen maken dan zul je de rechter moeten inschakelen. Op deze uitzondering wordt hier verder niet in gegaan. Het inkomen kan bestaan uit drie vormen (of combinaties daarvan):

Je situatie Mogelijke Inkomensvormen


Vorm van Studiefinanciering Inkomen uit arbeid Uitkering
Je zit op school of studeert x x
Je werkt
x x
Je werkt en studeert niet

x

Hieronder leggen we per Inkomensvorm de mogelijkheden uit.


Je zit op school of studeert

De vorm van onderwijs bepaalt waar je recht op hebt:

Middelbare school (vmbo, havo, vwo of vavo)

In dat geval heb je recht op tegemoetkoming Scholieren en gaat in op de eerste dag van het kwartaal nadat je 18 jaar bent geworden. Deze tegemoetkoming is een gift en dien je tijdig aan te vragen. Mochten de ouders onvoldoende inkomen of vermogen hebben dan kan er een aanvullende gift worden toegekend. Details over deze regeling, rekenhulp en aanvraag kun je op deze pagina van de rijksoverheid (DUO) vinden.

MBO, HBO of Universiteit

In dat geval heb je recht op studiefinanciering. Dit omvat basisbeurs (alleen voor mbo), aanvullende beurs, lening en studentenreisproduct. De tegemoetkoming is een combinatie van een gift en een lening en daarnaast afhankelijk van inkomen ouders, omvang van het ouderlijk gezin, woonvorm (thuiswonend/zelfstandig), eigen inkomen etc. Ook hier geldt dat je deze bij DUO (tijdig) kunt aanvragen. Details over deze regeling, rekenhulp en aanvraag kun je op deze pagina van de rijksoverheid (DUO) vinden.

Studentenreisproduct

Aangezien je MBO, HBO of Universiteit studeert heb je recht op het studentenreispproduct. Voor MBO studenten is dit een gift. Studeer je aan het HBO of Universiteit dan is het alleen een gift als je je studie succesvol hebt afgerond, anders wordt het opgeteld bij je studieschuld. Als je stopt met je studie vergeet dan niet je studentenreispproduct te stoppen. Doe je dat niet dan betaal je een boete vanaf de eerste dag dat je niet meer studeert. Hoe je studentenreisproduct stopzet wordt hier beschreven.

Je werkt

Als je werkt heb je inkomen. Je hebt recht op tenminste het minimum jeugdloon voor de uren die je werkt. Verder, en dat is afhankelijk van de aard van je dienstverband heb je recht op sociale uitkeringen zoals WW, WIA etc. als je in loondienst bent. Werk je als ZZP dan heb je hier geen recht op en kan een beroep worden gedaan op de participatiewet. Is je inkomen lager dan het sociaal minimum dan is een aanvullende uitkering tot sociaal mimimum mogelijk. Het social minimum is leeftijdsafhankelijk en de brutobedragen staan in onderstaande tabel vermeld (prijspeil 2022)

Leefsituatie Bedrag per maand
Alleenstaande van 20 jaar € 944,60
Alleenstaande van 19 jaar € 686,55
Alleenstaande van 18 jaar € 574,42

bron: UWV

Je werkt en studeert niet

In het algemeen gelden in dit geval regels zoals je inzetten om inkomen te verwerven etc. In onderstaande drie situaties wordt uitgelegd als je dat niet lukt.

Je hebt gewerkt in loondienst

Mogelijk heb je recht op WW. Duur en hoogte van de uitkering is afhankelijk van een flink aantal voorwaarden zoals:

  • Oorzaak werkloosheid (vrijwillig of onvrijwillig)
  • Je arbeidsverleden (je moet nadat je 18 werd in de laatste 36 weken voordat je werkloos werd, in minstens 26 weken hebben gewerkt)
  • etc.

Het beste is om vlak voor de ingangsdatum van je onvrijwillige werkloosheid een WW-uitkering aan te vragen. Je aard van je dienstverband (vast dienstverband, contract voor bepaalde tijd of een 0 uren contract) maakt hierbij niet uit zolang je maar een minimaal arbeidsverleden hebt. Kom je niet in aanmerking voor de WW dan kun je een beroep doen op de participatiewet. Neem in dat geval contact op met de organisatie die dat in je Gemeente uitvoert. Op deze pagina kun je na keuze van je gemeente kijken welke organisatie dat is.

Je hebt gewerkt als ZZP

Als je hebt gewerkt als ZZP heb je geen recht op sociale uitkeringen en ben je aangewezen op de participatiewet. In dat geval heb je recht onder voorwaarden op een uitkering op grond van de participatiewet. De hoogte ervan is afhankelijk van je leeftijd, gezinssamenstelling (wel/geen partner) en woonvorm. De hoogte van de bedragen staan op deze pagina]. Mocht dit onvoldoende zijn om van te leven dan kan de uitkering worden verhoogd vanuit de bijzondere bijstand. Hierover beslist de gemeente.

Je hebt niet gewerkt

Hiervoor geldt hetzelfde als wanneer je hebt gewerkt als ZZP. Je hebt in dat geval recht onder voorwaarden op een uitkering in het kader van departicipatiewet. De hoogte ervan is afhankelijk van je leeftijd, gezinssamenstelling (wel/geen partner) en woonvorm. De hoogte van de bedragen staan op deze pagina. Mocht dit onvoldoende zijn om van te leven dan kan de uitkering worden verhoogd vanuit de bijzondere bijstand. Hierover beslist de gemeente.Op deze pagina kun je na keuze van je gemeente kijken welke organisatie de participatiewet uitvoert


Praktische zaken

Nu je zelf verantwoordelijk wordt voor een deel van je financiën is het handig om ook de volgende zaken te regelen:

  • DIGIDVraag deze aan zodat je je overheidszaken zoals aanvragen toeslagen etc. zelf kan regelen.
  • Open als je die nog niet hebt een eigen Bankrekening zodat je je inkomen of toeslagen hierop kunt laten storten.
  • Als je op jezelf wilt gaan wonen en je wilt in aanmerking komen voor een Sociale Huurwoning schrijf je dan in, als je dat nog niet gedaan hebt. Dat kan voor Katwijk/Noordwijk/Leiden hier en voor Zoetermeer hier.
  • Ouders houden een financiële onderhoudsplicht tot de dag dat het kind 21 jaar wordt. Over vorm en inhoud zijn geen vaste regels afgesproken dus afdwingbaarheid kan eigenlijk alleen via de rechter. Uitzondering hierop is er in geval je gebruik maakt van een uitkering in het kader van de Participatiewet. In dat laatste geval kan de gemeente een deel van de uitgekeerde uitkering op de ouders verhalen.

Handige websites

Financiële Consequenties voor de ouders

Verzekeringen

Zorgverzekering

Op de dag dat je kind 18 wordt dient hij zelf zijn zorgverzekering geregeld te hebben. Check ruim van tevoren bij de eigen zorgverzekering hoe het kind van de polis afgehaald kan worden indien het kind een eigen zorgverzekering wil nemen. Voor jongeren zijn er speciale zorgverzekeringen met minder dekking die voldoende zijn dus automatisch verder gaan op de zorgverzekering van de ouders hoeft niet de meest logische stap te zijn.

Overige verzekeringen

Gaat het kind studeren dan blijft deze meestal vallen onder de dekking van de verzekeringen van de ouders (let op inboedelverzekering voor uitwonende kinderen valt hier niet onder). Gaat het kind niet studeren dan kunnen dekkingen voor hem vervallen. Advies is daarom de polisvoorwaarden (Wettelijke Aansprakelijkheid, Reisverzekering en evt. andere verzekeringen) hierop te checken. Op deze pagina staat per verzekeringsvorm uitgelegd waar je per verzekering rekening mee moet houden.


Gevolgen Inkomen

Regulier Inkomen

Doordat het kind eigen inkomsten heeft vervallen kindgerelateerde toeslagen (Kindgebonden Budget) en bijslagen (Kinderbijslag). Deze vervallen automatisch maar wees hierop alert. Het feit dat het kind inkomen (vergoeding uit arbeid m.a.w. geen studiefinanciering) krijgt en op hetzelfde adres woont heeft geen effect op de hoogte van de zorgtoeslag maar wel op de huurtoeslag. Indien de ouders een uitkering hebben in het kader van de participatiewet dan telt die tot de dag dat het kind 21 jaar wordt niet mee. Vanaf die dag gelden de regels van de participatiewet zoals hierbeschreven.

Alimentatie

Het recht op alimentatie verandert niet doordat het kind 18 jaar wordt. Gaat het kind werken of krijgt het een uitkering (m.a.w. inkomen) dan kan dit wel een effect hebben op evt. te ontvangen kinderalimentatie.


Schuldsanering

Zit het gezin in de schuldsanering en wordt het kind 18 jaar dan kan dat effect hebben op het Vrij Te Laten Bedrag. Gaat het kind studeren of naar school dan heeft dat geen effect. Gaat het kind echter werken dan kan worden gevraagd om een bijdrage voor huur huis en levensonderhoud als inkomsten op te voeren.


Praktische zaken

  • Maak afspraken over de financiële bijdrage van het kind aan het huishouden. Hiervoor bestaan geen richtbedragen echter mocht je bijvoorbeeld door het inkomen van het kind recht hebben op een lager bedrag huurtoeslag dan is het logisch dat het kind dit (deels) compenseert. E.e.a. is natuurlijk afhankelijk van eigen financiële situatie en de financiële situatie van het kind. Op deze pagina van het Nibud is uitleg te vinden.
  • Als je ouder heb je een onderhoudsplicht tot je kind 21 is. Over vorm en inhoud zijn geen vaste regels afgesproken dus afdwingbaarheid kan eigenlijk alleen via de rechter. Uitzondering hierop is er in geval je kind gebruik maakt van een uitkering in het kader van de Participatiewet. In dat laatste geval kan de gemeente een deel van de uitgekeerde uitkering op de ouders kan verhalen.

Handige websites